مشتریان آموزش‌دیده و آگاه، عنصر ضروری در فعالیت بازار و بهترین راهکار برای اطمینان از کسب رضایت مشتریان در کنار رونق صنعت بیمه هستند. هرچه آگاهی و توانایی مشتریان بیشتر باشد، از گستردگی و شدت مقررات کاسته و بر کارایی بازار افزوده می‌شود. هرچه مشتریان آموزش دیده‌تر باشند خریدهای موثرتری انجام می‌شود. مشتریان کم‌دانش ریزش و جابجایی شرکتی بیشتری دارند.
یکی از ابزارهای رونق و شکوفایی صنعت بیمه هر کشور کم و کیف سواد بیمه‌ای درون (کارکنان و مدیران) و بیرون (مشتریان و شهروندان) صنعت است. دانش اندکِ مشتریان سبب کاستن از وجه و کارکرد رقابتی بازارهای بیمه شده و از دلایل اصلی ورود و تنظیم این بازارها توسط دولت‌ها است. مشتری کم‌دانش به دلیل عدم اطلاع از محصولات و مقررات توانایی خرید متناسب با نیاز و سازگار با شرایط خود را ندارد و در بیشتر موارد تبدیل به مشتری وفادار و همیشگی نمی‌شود و بین شرکت‌های مختلف سرگردان و در نهایت ناراضی است.
در برخی کشورها به منظور دفاع از حقوق مشتریان در برابر ارائه اطلاعات نادرست -تحریف شده، ناقص و غیرشفاف- توسط فروشندگان، بیمه‌گران مشمول قوانین تجاری هستند که رفتارهای غیرمنصفانه یا غیرحرفه‌ای را منع کرده و بیمه‌گران را اغلب مشمول مقررات خاص رفتار در بازار نیز می‌کند که در آن محصولات، قراردادها، شیوه‌های بازاریابی و اقدامات، دارای محدودیت‌ها و ضوابط مالی و معاملاتی هستند. با این حال مقررات دولتی که به آن اشاره شد به تنهایی نمی‌توانند تضمین کنند که مشتریان تصمیمات مناسبی برای خرید (خدمات بیمه‌ای) بگیرند.
مطالعه تجارب کشورها نشان می‌دهد سیاست‌گذاران و آموزش‌دهندگان، بیشتر به پژوهش‌هایی توجه دارند که در پی شناخت سواد مالی و بالا بردن آن از طریق آموزش یا تحصیل هستند و متاسفانه شمار اندکی از این پژوهش‌ها به تحقیق در خصوص محصولات و به خصوص دانش بیمه‌ای مشتریان بیمه می‌پردازند.
منابع کسب دانش و آگاهی در زمینه سواد بیمه‌ای بسیار مهم است. افرادی که از منابع غیر رسمی کسب معلومات می‌کنند سواد کمتری دارند. مولفه‌های سنجش سواد بیمه‌ای شامل: «شناخت اسناد و قوانین، اَشنایی با مفاهیم و اصطلاحات پایه (زبان بیمه‌نامه) ابعاد عملکردی، حوزه دانش و آگاهی، توانایی و جستجوی اطلاعات و و مهارت‌های شناختی» است.
سواد مشتریان، سواد شهروندان و حتی سنجش سواد بیمه‌ای کارکنان شرکت‌ها، می‌تواند مد نظر و سنجش قرار گیرد. همچنین می‌توان به صورت موضوعی سواد بیمه سلامت، سواد بیمه مسئولیت یا سواد بیمه اتومبیل و.... را مورد سنجش قرار داد. در عرف، مطالعات سنجش سواد بیمه‌ای به صورت کلی رایج‌تر است. در ایران معدودی مطالعه در خصوص سواد بیمه سلامت صورت گرفته است. اما در زمینه بیمه به طور کلی به ویژه بیمه‌های بازرگانی، کمتر مطالعه شده است.
نتایج بررسی‌ها حتی در جوامع صنعتی مانند امریکا نشان می‌دهد سواد بیمه‌ای مشتریان پایین بوده و حدود نیمی از مشتریان درباره بیمه، اطلاعات و سواد کمی بیش از متوسط دارند.