روزی که ویروس کرونا کار خود را از ووهان چین آغاز کرد، کمتر کسی فکر می‌کرد کل جهان برای ماه‌ها و شاید سال‌های متمادی درگیر و مبتلا به این ویروس و تبعات آن بماند. روزهای اول هر چه بود بحران بود و ابهام، اما زمان که گذشت و افراد و کسب‌وکارها با آن انطباق یافتند، آرام آرام برخی مزایا هم آشکار شدند که ناشی از همین پاندمی کرونا بودند. صنعت بیمه هم مانند کسب‌وکارهای دیگر، پس از رفع شوک اولیه به انجام اقداماتی دست زد که اگر کرونا نبود، شاید تا سال‌های سال مغفول می‌ماندند.
نخستین مزیتی که با شیوع کرونا برای صنعت بیمه آشکار شد، کاهش چشمگیر در خسارات بیمه‌های اتومبیل و بیمه درمان بود. نوروز سال گذشته بود که به دلیل ممنوعیت سفرها، خسارات رانندگی کاش قابل توجهی داشت و شرکت‌های بیمه که در سال‌های گذشته پس از تعطیلات مجبور به پرداخت خسارات بودند، از این ناحیه منفعت بردند. هم‌چنین به دلیل کاهش مراجعات غیرضروری به مراکز درمانی که به دلیل ترس از ابتلا به ویروس کرونا رخ داده بود، خسارات بیمه درمان نیز بسیار کاهش پیدا کرد و این موارد مصادیق منافع – مالی- کرونا برای صنعت بیمه بود. اما این پایان کار نبود.
اتفاق بزرگی که برای صنعت بیمه رخ داد، شتابی بود که در تحول دیجیتال و حذف برخی کاغذبازی‌ها به وجود آمد. اتفاقی که در صنعت بیمه سراسر جهان افتاد. البته این روند در ایران بسیار کند است و شرکت‌ها -حتی بیمه مرکزی- هم‌چنان در حال مقاومت در برابر همراهی با این فرایند هستند. در ایران، حذف بیمه کاغذی شخص ثالث در دوران کرونا، اتفاق مبارکی بود که روی داد و پس از آن تمدید غیرحضوری بیمه‌نامه و فروش آنلاین افزایش پیدا کرد. افراد بیشتری فرایند دریافت مجوز کارگزاری را به صورت آنلاین طی کردند و این اتفاقات نوید تحولی جدید را در صنعت بیمه می‌دادند.
در صنعت بیمه جهان، به دلیل شیوع کرونا، بسیاری محصولات جدید متناسب با نیازهای جدید مشتریان طراحی و عرضه شدند. عرضه محصولات بیمه‌ای از طریق پلتفرم‌های تجمیع‌کننده و کارگزاران آنلاین شدت گرفت و شرکت‌ها سعی کردند تا حد امکان، فرایندهای بیمه‌گری، از ارزیابی ریسک گرفته تا ارزیابی خسارت، را از طریق ابزارهای دیجیتال و در فضاهای آنلاین انجام دهند.
در زمینه محصولات جدید یا تعدیل محصولات متعارف، شاهد افزایش تقاضا و فروش بیمه‌های پارامتریک پاندمی بودیم. بیمه‌های عدم‌النفع با الحاقیه‌ها و طراحی‌های جدید، مشتریان بیشتری پیدا کردند و مشکلاتی که به دلیل شرایط قرنطینه و تعطیلی‌های ناشی از آن برای کسب‌وکارها پیش آمد، صاحبان آن‌ها را بیش از پیش به نیازهای بیمه‌ای‌شان واقف کرد. اتفاقی که شاید فرهنگ‌سازی برای آن نیازمند سال‌ها برنامه‌ریزی و برنامه‌سازی و سرمایه‌گذاری بود. از سوی دیگر، لغو رویدادهای متعدد شخصی و عمومی هم خسارات زیادی را به افراد و سازمان‌ها وارد کرد که نیاز به بیمه‌های لغو رویداد را آشکار کرد و متقاضیان این محصول در دنیا افزایش کرد -چنین محصولی هنوز در ایران عرضه نمی‌شود- در زمینه ارزیابی خسارت، برای اجتناب از مراجعات حضوری، حتی‌المقدور از تصاویری استفاده می‌شود که به سادگی از طریق اپلیکیشن‌ها برای بیمه‌گران ارسال می‌شود و حتی در موارد پیچیده‌تر، بیمه‌گران پیشرفته، از پهپاد استفاده می‌کنند. فروش اینترنتی بیمه‌نامه که در سال‌های اخیر فعالان حوزه اینشورتک برای ترویج آن تلاش می‌کردند، پس از بروز پاندمی ناگهان اوج گرفت و شاهد رشد قابل‌توجهی در این بخش بودیم. با این حال، در ایران اقدام اخیر بیمه مرکزی در منع شرکت‌های بیمه از همکاری با این دسته از اینشورتک‌ها، کمی عجیب به نظر می‌رسد.
در مجموع با توجه به اینکه هیچ تضمینی برای رفع کامل شرایط کرونایی وجود ندارد و حتی گفته می‌شود واکسیانسیون عمومی هم ممکن است نتواند به‌طور قطعی شرایط را به شکل سابق برگرداند، بهتر است فعالان صنعت بیمه به جای مقاومت در برابر تغییر و تحول دیجیتال، از این فرصت استفاده کرده و به جای مانع‌تراشی یا فکر کردن به اقدامات جایگزین، از اشتیاق موجود در میان بیمه‌گذاران استفاده کرده و فرایندهای خود را به سمت دیجیتالی شدن سوق دهند. هر چند مشکلات زیادی از لحاظ زیرساخت، سرمایه و قوانین و مقررات در ایران وجود دارد، اما بیمه مرکزی هم می‌تواند به عنوان نهاد تنظیم‌گر، به جای مانع‌تراشی، شرایط را برای فعالیت آنلاین بیمه‌گران تسهیل کند و با لحاظ کردن تمهیدات قانونی لازم و کوتاه کردن فرایندهای تصویب مقررات و آیین‌نامه‌ها، موانع قانونی موجود را با حفظ حقوق بیمه‌گذاران، برطرف کند.
اتفاقاتی که در حال حاضر در صنعت بیمه زمینه بروز دارند، اگر شرایط کرونایی پیش نمی‌آمد، شاید تا سال‌های زیادی مسکوت و مغفول می‌ماند. اما اکنون که کرونا در کنار زیان‌ها و خسارات بی‌شماری که به بار آورد، برخی فرصت‌ها را ایجاد کرد و بستر مناسبی به ویژه در زمینه افزایش تقاضا و فرهنگ‌سازی برای تحقق تحول دیجیتال در صنعت بیمه، مهیا کرده است، بهتر است اهالی صنعت و نهاد ناظر از این فرصت استفاده لازم را ببرند و روند تحول اجتناب‌ناپذیر دیجیتال را تسریع کنند.