پدیده تغییرات اقلیمی باعث شده خسارت‌های کشاورزی به امری رایج در تمامی نقاط جهان از جمله ایران تبدیل شود. آن‌ها که هر روز خبرها را دنبال می‌کنند، با اخبار خسارت به محصولات کشاورزی به کرات روبه‌رو می‌شوند. خبرگزاری ایرنا همین هفته خبر داده بود که سرمای پاییزه به کشتزارهای علوفه جوین خسارت زده‌است. دو هفته پیش هم تیتری داشت که می‌گفت حوادث غیرمترقبه به محصولات کشاورزی مراغه خسارت ۴۴۷ میلیارد تومانی وارد کرده‌است. آن حوادث غیرمترقبه هم بارش تگرگ و سیل بود. خبرگزاری صداوسیما هم هفته گذشته از خسارت ۶ هزار میلیاردیِ خشکسالی به کشاورزی کردستان گزارش داده بود. نمونه این گزارش‌ها در رسانه‌های مختلف ایران بسیار است.
هر بار که خسارتی به محصولاتی کشاورزی وارد میشود، شرکت‌های بیمه به میدان می‌آیند. برای مثال چند روز پیش خبرگزاری ایسنا گفته بود که بیش از ۳۲۱ میلیارد ریال غرامت به بیمه‌شدگان زیر بخش‌های کشاورزی سیستان و بلوچستان پرداخت شده‌است. سه هفته پیش هم ایرنا خبر داده بود که ۶۰ میلیارد تومان غرامت به کشاورزان خسارت‌دیده لرستان پرداخت شده‌است. همه این‌ها نشان می‌دهد که بیمه چتر خود را بر سر محصولات کشاورزی گشوده و تلاش دارد رنج‌های کشاورزان را در این شرایط وخیم اقلیمی، کاهش دهد. اما وضعیت بیمه خود کشاورزان چگونه است؟ اگر آسیبی به آن‌ها وارد شود، آیا از خدمات بیمه‌ای بهره‌مند هستند؟
در ایران صندوق بیمه کشاورزی هر سال با آغاز سال زراعی، به مقوله بیمه کشاورزی هم می‌پردازد. همه از نقش و اهمیت بیمه کشاورزی در امنیت غذایی کشور از نگاه اقتصاد مقاومتی آگاه هستند. دولت‌ها هم در ایران همواره تلاش کرده‌اند از تولیدات بخش کشاورزی در برابر ریسک‌های اقلیمی و قهری-طبیعی جلوگیری کنند و تمامی این اقدامات از طریق صندوق بیمه کشاورزی صورت می‌گیرد. با این حال، وضعیت بیمه برای خود کشاورزان چندان مطلوب نبوده‌است.
چندی پیش، محمدحسن آصفری، نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی گفته بود: «امروز جوجه یک‌روزه را بیمه میکنیم اما کشاورزی که برای کشاورزی ۷۰ سال تلاش می‌کند، بیمه ندارد.» حالا اما دولت سعی دارد با طرح‌های جدید، خدمات بیمه‌ای را در اختیار کشاورزان و اقشار روستایی و کم‌درآمد قرار دهد.
طرح ملی بیمه اجتماعی خانوارهای محروم و کمتر برخوردار روستایی و عشایر، قرار است امکانات و خدمات بیمه‌ای را در اختیار خودِ کشاورزان هم قرار دهد. به این ترتیب نه تنها محصولات کشاورزی بلکه خود کشاورزان هم زیر پوشش‌های بیمه‌ای قرار می‌گیرند. براساس گزارش ایرنا، با اجرای این طرح، یک میلیون و ۲۳۷ هزار نفر به شمار بیمه‌شدگان تحت پوشش صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر اضافه شده‌است.
دولت امید دارد با اجرای طرح فعلی، بتواند جلوی انتقادات در حوزه بیمه کشاورزان را بگیرد. با این حال هنوز منتقدانی وجود دارند که حتی وضعیت بیمه محصولات کشاورزی را هم نقد می‌کنند. نادر نقیلی، معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی از جمله منتقدان سرسخت در این زمینه است. براساس گزارش خبرگزاری فارس، نقیلی در جلسه ستاد بیمه محصولات کشاورزی در بانک کشاورزی گفته‌است که در سال زراعی گذشته غرامت نسبت به مدت مشابه سال زراعی قبل تقریبا سه برابر شده اما عملا پرداخت غرامت از جانب بیمه صورت نگرفته‌است. او همچنین گفته این در شرایطی است که استان آذربایجان شرقی به دلیل سردسیر بودن همواره دیرتر از استان‌های گرمسیر غرامت دریافت می‌کند و این باعث نارضایتی به حق متولیان امر و کشاورزان میشود.
حقیقت این است که پوشش‌های بیمه‌ای هم برای محصولات کشاورزی و هم برای خود کشاورزان، امری ضروری است و بررسی‌ها نشان می‌دهد در ایران هر دو مورد هنوز جای پیشرفت و توسعه زیادی دارد. بخشی از این مشکلات با همکاری دولت و برخی دیگر هم با همکاری بیمه‌گران برطرف خواهد شد. بدون تردید، حمایت از کشاورزان و تولیدات کشاورزی به توسعه اقتصادی کشور کمک خواهد کرد.