این روزها باز هم شاهدیم که در یکی از شهرهای ایران (خوی) زلزلهای نسبتا شدید رخ داده و هموطنانمان دچار خسارات مادی و معنوی زیادی شدهاند. با اینکه بارها در پژوهشهای مختلف صنعت بیمه ضرورت ارائه محصولات بیمه پارامتریک برای پوشش خسارات حوادث طبیعی گوشزد و مسائل مختلف مربوط به آن احصا شده است، اما همچنان ارائه این نوع از بیمه که به لطف فناوریهای نوین آسانتر نیز شده است، عملیاتی نشده و هنوز هم دولت و مردم ناچارند به سختی بار خسارات وارده را به دوش بکشند.
بیمه پارامتریک، بر خلاف بیمههای متعارف غرامتی، بر اساس پارامترهای از پیش تعریفشده و به صورت خودکار پرداخت میشود. اما این نوع بیمه جدید از کجا آمده است؟
بیمه پارامتریک نوعی بیمه غیرسنتی است که در آن بیمهگذار در برابر حوادث مشخصی بیمه میشود و با بیمهنامههای سنتی غرامت و خسارت تفاوت دارد. محصولات پارامتریک، مفاهیم را ساده و واضح ارائه میدهند و میتوانند خطراتی را پوشش دهند که به طور سنتی غیرقابل بیمه هستند.
بیمهنامههای پارامتریک امکان پرداخت سریع را فراهم میکنند و بیمهگذار میداند که این پرداخت تضمین شده است؛ زیرا بر اساس معیارهای عینی و از پیش تعریف شده ارائه میشود. بیمه پارامتریک سه مزیت کلیدی دارد: (1) پرداخت سریعتر، (2) انعطافپذیری و (3) امکان ارائه پوشش مناسب برای ضررهایی که تخمین آنها دشوار است.
این نوع از محصولات بیمهای در کشورهای حادثهخیزی مانند کشورهای مناطق جنوب شرق آسیا یا آمریکای مرکزی و جنوبی به خوبی رواج یافتهاند و این کشورها پیشگام ارائه چنین محصولاتی هستند. این راه پر چالش از دهه 1990 آغاز و طی شده که مرور آن میتواند جالب توجه باشد.
دهه 1990 - دوره نوزادی
ریشههای بیمه پارامتریک به بیش از 20 سال قبل و اواخر دهه 1990 برمیگردد؛ زمانی که این مفهوم هنوز در مراحل ابتدایی خود به سر میبرد. در آن زمان کشورهای در حال توسعه در آسیا در حال آزمایش بیمه مبتنی بر شاخص بودند؛ که بیشتر برای محافظت از کشاورزان و جوامع کشاورزی، در صورت سخت شدن وضعیت آبوهوایی طراحی شده بود.
2007 - دوره آغازین
تسهیلات بیمه ریسک بلایای کارائیب (CCRIF) اولین اتحادیه ریسک چند کشوری را راهاندازی کرد و با موفقیت، بیمهنامههای پارامتریک را برای کمک به کشورهای کارائیب ایجاد کرد؛ تا اثرات مالی بلایای طبیعی را محدود کند. این مجموعه از زمان تأسیس، در پی طوفانهای استوایی، زلزلهها و بارندگیهای زیاد، حدود 250 میلیون دلار به دولتهای کارائیب و آمریکای مرکزی پرداخت کرده است.
2015 - دوره ظهور
افزایش دسترسی به دادهها و رشد دیجیتالی شدن به بیمهگران اجازه داد تا اولین محصولات پارامتریک را به بازار انبوه عرضه کنند. مدلهای اولیه در بخش سفر به کار گرفته شدند. در چین اولین بیمه تاخیر پرواز شناختهشده ارائه شد که وقتی در پرواز، تاخیری ثبت میشد؛ مسافران تا 300 یوان (40 دلار آمریکا) دریافت میکردند.
2017 - دوره نوآوری
سوییسری راهحل پارامتریک اینشور8 را ایجاد کرد که بیمهگر اتکایی آن را «اولین محصول بیمه هشدار طوفان، برای کسبوکارهای فعال در هنگ کنگ» نامید. این محصول بعدها برنده جایزه نوآوری بیمه شد. در اوایل همان سال، AXA بخش پارامترهای جهانی را راهاندازی کرد تا مشتریان را در برابر خطرات آبوهوایی در حال ظهور بیمه کند.
2018-19 – آغاز جریان اصلی
شرکتهای بزرگ بیمهای شروع به استفاده از پارامترها کردند. مارش، پاتوژن آر ایکس را راهاندازی کرد تا از کسبوکارها در برابر شیوع بیماریهای عفونی محافظت کند. و آئون از بیمه وقفه بدون خسارت، برای شرکتهای صاحب داراییهای نامشهود رونمایی کرد. سوییسری در سال 2019، فلو (FLOW) را علنی کرد که یک بیمه تجاری پارامتریک بود که از سنجش سطح آب رودخانهها استفاده میکند.
2022 - آغاز آینده
بیمه پارامتریک به عنوان روشی برای امداد فوری در صورت وقوع حوادث طبیعی یا وقفه کاری پذیرفته شده است. یکی از نمونههای آن بیمهی Parametrix downtime است که در صورت وقفه کسبوکارها سریعا به آنها مبلغی را پرداخت میکند، که طبق گزارشها سالانه برای 90 درصد از سازمانهای بزرگ رخ میدهد.
مترجم: نرگس اردلان