صنعت بیمه در مسیر پوست‌اندازی قرار گرفته و مهم‌ترین ابزارش در این راه، فناوری‌های نو و تحول دیجیتال است. این تحول می‌تواند به صنعت بیمه، بال پرواز بدهد. حسین اولیا، مدیر برنامه‌ریزی و نوآوری سندیکای بیمه‌گران و دبیر کمیسیون فاوا در گفت‌وگو با «رسانه اینشورتک» درباره اقدامات شرکت‌ها برای تحول دیجیتال و پوست‌اندازی صنعت بیمه از این مسیر گفت: «ما هنوز اول راه هستیم، شرکت‌ها اقدامات خوبی در رابطه با تحول دیجیتال در صنعت بیمه انجام داده‌اند و گام‌های موثری در این زمینه برداشته شده‌است. اما تحول دیجیتال تازه ابتدای مسیر است.»
اولیا در حاشیه هجدهمین جلسه کمیسیون فاوا که به صورت مشترک با کارگروه فاوا سندیکا، روز دوشنبه ۲۲ آذر، در محل شبکه نوآفرینی پلنت به میزبانی شرکت بیمه سامان برگزار شد، درباره تحول دیجیتال گفت: «تحول دیجیتال یک مقصد نیست که به آن برسیم و هر وقت رسیدیم هم با خوشحالی بگوییم هدف محقق شد و برویم سرغ مبحثی دیگر. ما نیاز به یک پیشرفت مستمر داریم.»
گلوله برفی تحول دیجیتال به مرور بزرگ‌تر می‌شود
گام‌هایی در ارتباط با تحول دیجیتال در صنعت بیمه کشور برداشته شده اما هنوز مسیر طولانی و پر پیچ‌وخمی در پیش است. به گفته مدیر برنامه‌ریزی و نووری سندیکای بیمه‌گران، صنعت بیمه ایران به‌رغم همه تلاش‌ها هنوز از جریان‌های اصلی دنیا، کمی عقب است: «البته روند دستیابی به این تغییرات، خطی نیست. اما به نظر من اگر این گلوله راه بیفتد، می‌تواند بزرگ و بزرگ‌تر شود تا ما به اهداف و وضعیت عالی در رابطه با تحول دیجیتال برسیم.»
دبیر کمیسیون فاوا معتقد است که تحول دیجیتال در بخش‌های مختلف و بازارهای متفاوت رخ داده اما هنوز در صنعت بیمه جهان شاهد وضعیتی شبیه به تحول دیجیتال در صنعت بانکی و پرداخت در جهان نیستیم: «این‌ها ترند شده‌اند اما هنوز شاهد دگرگیسی و پوست‌اندازی عجیب‌وغریبی به مفهوم تحول دیجیتال در صنعت بیمه در جهان و در ایران نبوده‌ایم.»
دلایل مختلفی دست به دست هم می‌دهند تا صنعت بیمه، تحول دیجیتال را به معنای واقعی تجربه نکند. اولیا درباره این دلایل گفت: «یکی از مسائل، Overregulated بودن (تعدد قوانین) صنعت بیمه است. این صنعت مقررات و رویه‌های خاص خودش را دارد. همین باعث شده که تحول به سختی در آن پیش بیاید.» او ادامه داد: «به هر حال بحث صنعت بیمه، بحث حقوقی است و همچنین بحث آداپته شدن با این‌ها. تا این مسائل حل نشوند، تحول به سختی رخ می‌دهد.» البته اولیا تاکید کرد که برخی اقدامات نظیر بیمه‌های Peer to Peer توانسته‌اند نخستین گام‌ها را برای تحول بردارند اما به هر حال هنوز صنعت بیمه در جهان و در ایران به نقطه اصلی برای تحول دیجیتال نرسیده و برداشتن گام در این زمینه قدری دشوار است.
صنعتی که کارخانه و خط تولید ندارد
خدمات‌محور بودن صنعت بیمه یکی از دلایلی است که می‌تواند اجرای تحول دیجیتال در آن را قدری دشوار کند. اولیا در این زمینه گفت: «ساختار اداری و رویه‌های منابع انسانی نقشی کیدی در صنعت بیمه دارند. این صنعت کاملا خدمات‌محور است، تولیدی نیست یعنی در آن کاخانه و خط تولید نداریم. در نتیجه خیلی از کارها را باید آدم‌ها انجام بدهند. به همین خاطر است که ایجاد تحول دیجیتال در آن سخت است.»
به گفته مدیرکل برنامه‌ریزی و نوآوری سندیکای بیمه‌گران، برای تحول دیجیتال در صنعت بیمه ابتدا باید در مسیر افزایش آگاهی آدم‌ها گام برداشت: «آن‌ها باید به درک و آگاهی از تحول دیجیتال برسند. باید بفهمند که زمین بازی قرار است عوض شود و اگر به آن فکر نکنند، خطر در کمین‌شان خواهد بود. در نتیجه باید آگاه‌سازی کنیم.»
اولیا معتقد است اگر بیمه‌گران بر مدل‌های سنتی و قدیمی اصرار داشته باشند و همچنان بخواهند در زمین بازی صنعت بیمه با همان مدل‌های قدیمی به بازی ادامه دهند، بازیگران جدیدی با ارائه خدمات بهتر، جای آن‌ها را خواهند گرفت: «ولی اگر خودمان در صنعت به این بلوغ و آگاهی و درک برسیم، همه می‌توانیم با هم در مسیر تحول دیجیتال پیش برویم.»
کمیسیون فناوری اطلاعات برای تحول دیجیتال متولد شد
بیمه‌گران با سندیکای خود آشنا هستند و می‌دانند که این سندیکا به عنوان تشکلی صنفی و حرفه‌ای به شرکت‌های بیمه عضو خود کمک می‌کند مسائل و چالش‌های خود را حل کنند. اولیا درباره سندیکا اینطور توضیح داد: «ما در ساختار سندیکا چنین وضعیتی داشتیم که مدیران ارشد حوزه‌های مختلف در قالب کارگروه‌ها دور هم جمع می‌شدند. اکنون ۱۶ کارگروه داریم که یکی از آن‌ها کارگروه فناوری است.»
به گفته دبیر کمیسیون فاوا، کارگروه‌ها برای تشریک مساعی و کمک کردن به مدیران صنعت بیمه در مواجهه با مسائل و مشکلات این صنعت، تشکیل شده‌اند: «دو سال گذشته شورای عمومی پیشنهاد داد که ما کمیسیون فناوری اطلاعات داشته باشیم. کمیسیون‌ها در لایه بالاتر از کارگروه‌های ما هستند. آن‌ها ذیل شورای عمومی ما محسوب می‌شوند. ۵ نفر از مدیران عامل صنعت بیمه در قالب کمیسیون، مسئولیت بررسی تخصصی موضوعات را بر عهده می‌گیرند. یعنی راهبری در سطح بالا.» او ادامه داد: «ما در حال حاضر ۵ تا کمیسیون داریم. کمیسیون مالی، حقوقی، فناوری اطلاعات، سرمایه‌گذاری و فنی. این‌ها مرجع تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در صنعت بیمه هستند.»
طبق سخنان اولیا، دو سال پیش بیمه‌گران تصمیم می‌گیرند کمیسیون فناوری اطلاعات را تشکیل دهند: «این کمیسیون توجه ویژه صنعت بیمه به حوزه فناوری اطلاعات و تحول دیجیتال را نشان می‌دهد. طی دو سال گذشته اقدامات خوبی توسط کمیسیون صورت گرفته و پیگیری‌های خوبی هم انجام شده‌است. یک پروژه را پیش برده‌ایم. در همان کمیسیون به این نتیجه رسیدیم که باید شناخت و آگاهی مدیران در لایه‌های مختلف صنعت بیمه را نسبت به تحول دیجیتال افزایش دهیم.» او ادامه داد: «از ظرفیت‌های یکدیگر استفاده میکنیم و مفهوم مشترکی برای آگاه‌سازی در ارتباط با تحول دیجیتال در صنعت بیمه می‌سازیم.»
اولیا گفت: «دوستان در کمیسیون اینطور تصمیم گرفتند که در وهله نخست، باید مسائل با مدیران فناوری اطلاعات که سربازان خط مقدم تحول دیجیتال هستند، مسائل مطرح شود. به این ترتیب گاه مدیران نزدیک‌تر و فاصله آن‌ها کمتر می‌شود تا تحول دیجیتال پیش برود.» او ادامه داد: «جلسه‌ای که تشکیل شد اولین اقدام عملیاتی کمیسیون برای حرکت در این مسیر بود. بازخوردهایی از عزیزان گرفته شد. حالا این مسیر را ادامه می‌دهیم و به فرهنگ‌سازی در راستای تحول دیجیتال در صنعت بیمه کمک میکنیم تا بستری برای تغییرات جدید ایجاد شود و پیش از آن‌که دیر شود، اقدام کنیم.»
بازدهی اینشورتک‌ها، دیر و زود دارد اما سوخت‌وسوز ندارد
تحول دیجیتال امری نیست که شرکت‌های بیمه بتوانند به تنهایی در مسیر آن گام بردارند. اینشورتک‌ها قرار است مسیر را برای تحول دیجیتال تسهیل کنند. اولیا درباره اینشورتک‌ها و نقش آن‌ها گفت: «اینشورتک‌ها نقشی کلیدی و بی‌بدیل دارند. به عبارتی آن‌ها پیشانی کار هستند. اگر به میدان بیایند و در کارشان موفق باشند، بدون تردید ذهنیت‌ها و نگرش‌ها در رابطه با تحول دیجیتال هم بهبود پیدا می‌کند.» او ادامه داد: «اما اگر نتوانند نقش‌آفرینی موثری داشته باشند ممکن است صنعت بیمه گاردش را محکم‌تر کند و با طمانینه و احتیاط بیشتری کار کند.»
او خاطرنشان کرد که مدیران بیمه‌ای با ریسک سروکار دارند و تحلیل دقیقی از ریسک دارند. به همین خاطر چنین مسائلی برایشان اهمیت دارد: «اینشورتک‌ها می‌توانند از طریق ارزش‌آفرینی در صنعت بیمه، به پذیرش خودشان در این صنعت هم کمک کنند.» البته اولیا یادآور شد که شرکت‌های بیمه هم در توفیق یا شکست استارتاپ‌ها نقش دارند: «آن‌ها با وعده‌هایی که می‌دهند، فرصت‌هایی که در اختیار استارتاپ‌ها می‌گذارند و پیشنهادهایی که به آن‌ها می‌دهند، نقش موثری در موفقیت آن‌ها دارند. به هر حال اگر اینشورتک‌ها پیشنهادهای جذاب داشته باشند، صنعت بیمه استقبال می‌کند. ارزشش را دارد، به قول معروف دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد.» به گفته اولیا، اگر صنعت بیمه بتواند از جامعه نخبگان و فعالان در بحث اینشورتک‌ها بهره بگیرد، می‌تواند ارزش‌آفرینی بهتری هم داشته باشد: «این‌ها تسهیل‌گر تحول دیجیتال و پوست‌اندازی و پرواز صنعت هستند.»