حتما تا به حال بارها پیش آمده که به فستفود رفتهاید تا یک ساندویچ بخرید و صندوقدار این سوال را پرسیده: «سیبزمینی سرخکرده هم کنارش بگذاریم؟»، این پرسش اضافی یک ترفند فروش است، همان چیزی که به آن تجمیعفروشی میگویند. اگر بخواهیم تعریفی دقیقتر از این مفهوم ارائه کنیم باید بگوییم وقتی کالا یا خدماتی اضافه بر محصولِ خریداری شده اولیه به مشتری فروخته میشود. البته این محصول اضافی مرتبط با همان محصول اولیهای است که مشتری خریداری کردهاست. مثل همان سیبزمینی سرخ کردهای که مرتبط با ساندویچِ خریداری شده است. به این شیوه فروش، تجمیعفروشی میگویند. وقتی مشتری را به فروش محصولی مضاف بر محصول اصلی میکنید در حقیقت در حال تجمیعفروشی هستید.
تجمیعفروشی مختص فستفودها نیست. در همه صنایع این ترفند مورد استفاده قرار میگیرد. جالب اینجاست که هم در سطح خردهفروشی و هم در سطح عمدهفروش این روش فروش میتواند صورت بگیرد. راستش را بخواهید فروش کالا به مشتریانی که اکنون در دسترس شما هستند بسیار راحتتر از فروش به مشتریانی است که هنوز به سراغ شما نیامدهاند. مشتریانی که یک بار محصول از شما خریدهاند میتوانند هدف خوبی برای فروش بیشتر باشند. تجربه هم نشان میدهد که مشتریان همیشه به خرید از جای مشابه تمایل و رغبت بیشتری نشان میدهند.
تجمیعفروشی معمولا به عنوان یکی از سادهترین و بهترین روشهای درآمد اضافی برای کسبوکارها شناخته میشود. این روش علاوه بر مزایایی که در زمینه درآمد دارد، رابطه را با مشتری هم تقویت میکند. البته اگر کالا یا خدمتی که به صورت تجمیعفروشی، مضاف بر کالای اولیه به مشتری فروخته شده، کیفیت مطلوب را نداشته باشد و به عبارتی از ارزش افزوده برخوردار نباشد، میتواند آسیبزننده هم باشد. یعنی به جای اینکه رابطه را با مشتری تقویت کند به آن رابطه آسیب میزند و آن را از بین میبرد.
ترفند تجمیعفروشی معمولا بر کالاها و خدماتی تمرکز دارد که به نوع مکمل محصول اولیه محسوب میشوند و از مزیتی مضاف بر آن برخوردار هستند. در واقع مشتری نمیتواند با خرید محصول اولیه از این مزیت برخوردار شود و کالا یا خدمات اضافی به تکمیل آن کمک میکند. برای مثال اگر به مرکز زیبایی و اسپا رفتهاید که در آنجا ماساژ دریافت کردهاید، میتوانید با تجمیعفروشی از مانیکور یا پدیکور ناخن هم برخوردار شود. این مزیتی است که ماساژ از آن برخوردار نیست اما میتواند به عنوان مکمل از آن بهرهمند شوید.
فروش باتری به همراه کالاهای الکترونیکی یکی از شیوههای رایجِ تجمیعفروشی است. مشتری به هر حال به آن باتریها نیاز دارد اما با خرید محصول اولیه نمیتواند از آن برخوردار شود. باتری، محصول را تکمیل میکند. وقتی لپتاپ یا کامپیوتر شخصی میخرید و فروشنده در کنارش شما را ترغیب به خرید لوازم جانبی مثل موس و کیبورد میکند در حقیقت در حال تجمیعفروشی است. همه ما با این موارد در خریدهای خود مواجه شدهایم.
صنعت مالی یکی از صنایعی است که تجمیعفروشی در آن بسیار رخ میدهد. شرکهای بیمهای هم میتوانند به راحتی انواع بیمه و خدمات مختلف را در کنار محصول اصلی و اولیه، به مشتری خود به صورت تجمیعفروشی، بفروشند. این ترفند یکی از مهمترین روشها برای کسب درآمد در شرکتهای بیمهای به شمار میآید. مشتری میتواند با خرید یک نوع بیمه، به خرید انواع دیگری که نقش مکمل را برایش ایفا میکنند هم ترغیب شود.
هدف نهایی در تجمیعفروشی، فروش بیشتر کالاها و خدمات به مشتریان است اما باید به گونهای انجام شود که مشتری را در آن کسبوکار حفظ کند. به این ترتیب محصولات و خدماتی که به صورت مکمل در فرایند تجمیعفروشی، ارائه میشوند باید حتما به گونهای باشند که رضایت کامل مشتری را جلب کنند در غیر اینصورت، مشتری از دست خواهد رفت. یعنی به سادگی مزیت آن تبدیل به زیان و آسیب برای کسبوکار تبدیل خواهد شد.