لزوم استفاده از حاکمیت داده ها در صنعت بیمه کشور، سالهاست که وجود دارد ولی به دلیل وجود رقابت ناسالم در برخی رشته های بیمه، ارزیابی صحیح ریسک مبتنی بر داده جایگاه لازم را به دست نیاورده و حتی در رشته های دیگری مانند آتش سوزی، مسئولیت و باربری هم کمتر به این مهم توجه شده است. برای مثال مدت زیادی است که شرکت های بیمه بین المللی در خصوص ریسک تغییرات اقلیمی تمهیداتی اندیشیده اند ولی همچنان ما در رشته آتش سوزی، برای کلوزهای سیل، زلزله و طوفان، از نرخ های قدیمی استفاده می کنیم و کمتر به اصلاح آنها توجه کرده ایم. حاکمیت داده ها همچنین به بهبود امنیت سایبری و حفاظت از داده های حساس کمک می کند. صنعت بیمه به عنوان یکی از اهداف جذاب برای حملات سایبری، نیازمند سیستم های قوی برای حفاظت از اطلاعات مشتریان است. حاکمیت داده ها با تعیین مسئولیت ها، پیاده سازی استانداردهای امنیتی و نظارت مستمر بر داده ها، به کاهش ریسک های امنیتی و حفاظت از داده های حساس کمک می کند.
به گزارش ریسک نیوز مقاله زیر با قلم پوریا کرمانشاهی کارشناس صنعت بیمه در خصوص بلاکچین، هوش مصنوعی و حاکمیت داده و تاثیر آن در صنعت بیمه به رشته تحریر در آمده است:
صنعت بیمه به عنوان یکی از پیچیده ترین شاخه های بازار مالی، همواره چالش هایی مانند مدیریت ریسک، امنیت و کارایی در زمان وقایع فاجعه آمیز را تجربه کرده است. در سالهای اخیر، هوش مصنوعی، بلاکچین و حاکمیت داده ها، تحولات عظیمی را خلق کرده اند و صنعت بیمه نیز از این تغییرات بی نصیب نبوده است. در ادامه این مطلب به معرفی اجمالی این سه فناوری پرداخته و کاربردهای بالقوه و بالفعل آن را در صنعت بیمه بررسی خواهیم کرد.
بلاکچین (Blockchain) در ابتدا به عنوان دو واژه جدا از هم، بلاک + چین، به معنای بلوک و زنجیره کاربرد داشته و به مرور زمان به صورت یک واژه به هم چسبیده درآمده است. در خصوص درک مفهوم بلاکچین، می توان اینگونه توضیح داد که بلوک هایی حاوی اطلاعات از طریق زنجیره های ارتباطی به یکدیگر متصل هستند و با بوجود آمدن یک بلوک جدید، اتصال به بلوک ماقبل خود از طریق زنجیره برقرار می شود و اطلاعات جدید و سابقه بلوک قبلی در بلوک جدید ثبت می شود. هر بلوک دارای یک کلید عمومی(آدرس) و یک کلید خصوصی(رمز) است که با داشتن هر دو می توان اطلاعات داخل بلوک را مشاهده نمود. این بلوک ها توسط نودها(سیستم های مانند کامپیوترها، سرورها، سیستم های ذخیره سازی و …) به دو صورت نگهداری می شوند، یا همه نسخه واحدی از اطلاعات را در اختیار دارند یا با سیستم هایی مانند شبکه های توزیع محتوا (CDN)، سیستم های مدیریت فایل توزیع شده (DFS)، داده ها به بخش های کوچکتر تقسیم شده و در نودهای مختلف ذخیره می شوند. این توزیع داده ها باعث ایجاد امنیت بالا و شفافیت در بلاکچین می شود ولی در مقابل چالش هایی مانند پیچیدگی مدیریت، حفظ امنیت شبکه در مقابل حملات و همگام سازی داده ها نیز برای بلاکچین وجود دارد.
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) اولین بار در دهه 1940 مطرح شد و در سال 1956، جان مک کارتی و همکارانش اصطلاح “هوش مصنوعی” را در کنفرانس دارتموث به طور رسمی معرفی کردند که این رویداد به عنوان نقطه آغاز هوش مصنوعی شناخته می شود. روند رشد و توسعه هوش مصنوعی فراز و فرود زیادی را طی کرد و در دهه 1990 و پیشرفت های تکنولوژیک در قدرت محاسباتی، ذخیره سازی داده ها و الگوریتم های یادگیری ماشین، باعث شد هوش مصنوعی دوباره رشد چشم گیری داشته باشد. از دهه 2010 به بعد، با ظهور مدل های یادگیری عمیق و گسترش کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه های مختلف مانند پزشکی، خودروهای خودران، هوش مصنوعی به یکی از فناوری های محوری و پیشرو تبدیل شده است. در سالهای اخیر با دسترسی عموم به این فناوری، سرعت پیشرفت آن نیز افزایش یافته است. هوش مصنوعی به شبیه سازی فرآیندهای هوشمند انسانی توسط ماشین ها، به ویژه سیستم های کامپیوتری، اشاره دارد. این فناوری تلاش می کند به ماشین ها قابلیت هایی همچون یادگیری، استدلال، حل مسئله، درک زبان و شناسایی الگوها را بدهد.
حاکمیت داده ها (Data Governance) به مجموعه ای از سیاست ها، فرآیندها و استانداردهایی اشاره می کند که برای مدیریت و حفاظت از داده های سازمانی به کار می رود. این مفهوم از زمانی که سازمان ها اهمیت داده ها به عنوان یکی از مهم ترین دارایی های خود را درک کردند، به وجود آمد. در ابتدا، هدف حفاظت از داده ها و ایجاد ساختارهایی برای مدیریت صحیح آنها بود ولی با افزایش حجم و پیچیدگی داده ها یک رویکرد سیستماتیک تر برای اطمینان از کیفیت، امنیت و انطباق داده ها با قوانین ایجاد گردید. همچنین با رشد کلان داده ها (Big Data) و پیچیدگی های ناشی از قوانین حریم خصوصی مانند GDPR در اروپا، اهمیت حاکمیت داده ها بیش از پیش آشکار شد. امروزه حاکمیت داده ها به یکی از عوامل کلیدی در موفقیت تحول دیجیتال و تصمیم گیری مبتنی بر داده تبدیل شده است.
در ابتدا به کاربرد بلاکچین در صنعت بیمه می پردازیم. یکی از مزایای بلاکچین امکان ایجاد قراردادهای هوشمند است که می تواند به صورت خودکار عملیاتی را اجرا کند. با یک مثال ساده مفهموم قرارداد هوشمند در بستر بلاکچین را توضیح داده و سپس به پیچیدگی های آن می پردازیم. فرض کنیم یک اتاق توسط شما رزرو و هزینه آن توسط شما پرداخت می شود ولی از آنجا که شما شناختی از واقعی بودن اجاره دهنده و شرایط اتاق ندارید، ممکن است با چالش هایی در زمان مراجعه مواجه شوید. در اینجا قرارداد هوشمند می تواند نقش یک واسطه رایگان را برای شما ایفا کند. پول پرداخت شده توسط قرارداد هوشمند بلوکه شده و در صورت تحویل گرفتن اتاق توسط شما و تایید آن، پول بلوکه شده به حساب اجاره دهنده منتقل می شود و در غیر اینصورت پول به حساب شما برگشت داده می شود. به زبان ساده اگر… آنگاه …
این قراردادهای هوشمند می توانند کاربردهای پیچیده تری داشته باشند، برای مثال یک قرارداد اتکایی کنسرسیونی بین شرکت های بیمه و کارگزار اتکایی. در اکثر این کاربردها، قرارداد هوشمند در بستر بلاکچین نیاز به دریافت اطلاعاتی از منبع خارجی دارد که آن را اوراکل می نامند. همچنین قرارداد هوشمند در صنعت بیمه بجای بلاکچین غیرمتمرکز می تواند در بلاکچین متمرکز(یا نیمه متمرکز) با قابلیت نظارت توسط رگولاتور اجرا شود. بلاکچین متمرکز مزایای و معایبی دارد ولی با توجه به پروژه اجرا شده در این حوزه، با نام B3i، و شکست آن پیشنهاد می شود واحدهای طرح و توسعه شرکت های بیمه با انجام پروژه های تحقیقاتی از اشتباهات آنها درس گرفته و روشی نوین طراحی نمایند. این طرح بین شرکت های بزرگی مانند آکسا، مونیخ ری، سوییس ری و چندین شرکت دیگر اجرا شده بود و از مواردی که منجر به شکست این طرح شد می توان به پیچیدگی هماهنگی و مدیریت، مسائل فنی، مقاومت در برابر تغییرات و پذیرش فناوری، کمبود سرمایه و حمایت مالی، عدم تطابق فناوری با نیازهای واقعی، رقابت و عدم انسجام در تصمیم گیری ها، در نهایت، ترکیبی از مشکلات فنی، مالی، مدیریتی و فرهنگی اشاره نمود.
هوش مصنوعی، دومین فناوری مورد بررسی در این مطلب است که صنعت بیمه را متحول کرده و همچنان هم در حال رشد در جای جای این صنعت است. اصلی ترین کاربرد هوش مصنوعی در حال حاضر در صنعت بیمه، ارزیابی ریسک و قیمت گذاری است. در بسیاری از موارد خصوصاً در رشته اتکایی که نرخ گذاری ها عموماً توسط شرکت های لیدر اتکایی در خارج از کشور انجام می شد و اطلاعات زیادی در خصوص نرخ گذاری وجود ندارد، هوش مصنوعی و نرم افزارهای متکی بر آن می توانند به عنوان راهکاری برای قیمت گذاری دقیق و متناسب با ریسک، مورد بهره برداری قرار گیرند. از کاربردهای دیگری که می تواند جایگزین مناسبی برای انسان باشد، می توان به الگویابی رفتار یک بیمه گذار مبتنی بر داده های موجود در سامانه خسارت بیمه مرکزی و همچنین بررسی پرونده پزشکی بیمه گذار و ارزیابی صحیح ریسک های پیش رو اشاره کرد. البته از خودکارسازی پرداخت خسارت که در اکثر شرکت های بیمه بزرگ دنیا اجرایی شده نمی شود غافل شد. چت بات ها نیز به بهبود ارتباط مشتری با نماینده/کارگزار/شرکت بیمه منجر می گردد و لازم است به سرعت در خصوص اجرای آن در صنعت بیمه اقدامات لازم صورت پذیرد.
لزوم استفاده از حاکمیت داده ها در صنعت بیمه کشور، سالهاست که وجود دارد ولی به دلیل وجود رقابت ناسالم در برخی رشته های بیمه، ارزیابی صحیح ریسک مبتنی بر داده جایگاه لازم را به دست نیاورده و حتی در رشته های دیگری مانند آتش سوزی، مسئولیت و باربری هم کمتر به این مهم توجه شده است. برای مثال مدت زیادی است که شرکت های بیمه بین المللی در خصوص ریسک تغییرات اقلیمی تمهیداتی اندیشیده اند ولی همچنان ما در رشته آتش سوزی، برای کلوزهای سیل، زلزله و طوفان، از نرخ های قدیمی استفاده می کنیم و کمتر به اصلاح آنها توجه کرده ایم. حاکمیت داده ها همچنین به بهبود امنیت سایبری و حفاظت از داده های حساس کمک می کند. صنعت بیمه به عنوان یکی از اهداف جذاب برای حملات سایبری، نیازمند سیستم های قوی برای حفاظت از اطلاعات مشتریان است. حاکمیت داده ها با تعیین مسئولیت ها، پیاده سازی استانداردهای امنیتی و نظارت مستمر بر داده ها، به کاهش ریسک های امنیتی و حفاظت از داده های حساس کمک می کند.
بلاکچین، هوش مصنوعی و حاکمیت داده، سه گانه ای متحول کننده برای آینده بیمه کشور هستند. با پذیرش این فناوری ها، صنعت بیمه می تواند کارایی، شفافیت و انعطاف پذیری را در یک چشم انداز ریسک پیچیده افزایش دهد. ایده های نوآورانه پیشنهادی برای بازار بیمه ایران می تواند به عنوان طرحی برای استفاده از این فناوری ها برای مقابله با چالش های محلی و جایگاه صنعت برای رشد آینده باشد.